खुल्ला दिसामुक्त जिल्लाको माविमै छैन शौचालय

अछाम । सरकारले अछाम जिल्लालाई खुल्ला दिसामुक्त क्षेत्र घोषणा गरेको पनि वर्षौ भइसक्यो । नगरपालिका क्षेत्रभित्र रहेको सरकारी विद्यालयमा नै शौचालय छैन भन्दा कसरी खुल्ला दिसामुक्त क्षेत्र घोषणा भयो भनेर प्रश्न उठ्न सक्छ । तर, यहाँको एक सरकारी विद्यालयमा भने हिलेसम्म शौचालय नै छैन ।

कमलबजार नगरपालिका ७ मा रहेको मनकामनादेवी माध्यामिक विद्यालयमा शौचालय नै छैन । विद्यालयको आफ्नो शौचालय नहुँदा विद्यार्थी र शिक्षक नै खुल्ला चौरमा दिसापिसाव गर्न बाध्य छन् । विद्यालयमा शौचालय नहुँदा खुल्ला चौरलाई शौचालयको रुपमा प्रयोग गर्ने गरेको छन् ।

मनकामना माविको एउटा भएको शौचालय पनि २०७२ मा आएको विनासकारी भूकम्पले भत्काई दिएको थियो । जसलाई विद्यालयले अहिलेसम्म बनाउन सकेको छैन । त्यसयता यहाँका विद्यार्थी, शिक्षक र कर्मचारी नै खुल्ला चौरमा दिसा पिसाव गर्दै आएका छन् ।

शौचालय भत्किएपछि अहिले शिक्षक, विद्यार्थी र सानासाना वालवालिकासमेत खोलानालामा लुकिछिपि दिसा पिसाब गर्न बाध्य भएका छन् । विद्यालयले आर्थिक समस्याका कारण शौचालय बनाउन नसक्दा समस्या आइरहेको प्रधानाध्यापक हेमन्तप्रसाद खतिवडा बताउँछन् ।

विद्यार्थी दिसा पिसाव गर्न खोला नाला जानैपर्ने बाध्यता भएका कारण अधिकांस कक्षामा पूरै विद्यार्थी हुँदैनन् ।

छात्रालाई समस्या
नजिक शौचालय नहुँदा पनि विद्यार्थी खोलानालामा जाने गरेका छन् । दिसा पिसाव गर्न निस्किएका विद्यार्थी कक्षा कोठासम्म आइपुग्न पनि १५ देखि २० मिनेटसम्म समय लाग्ने गरेको छ । यसले पढाईमा समेत नकारात्मक असर पारेको शिक्षक जनकराज ढकालले बताए ।

खासगरी शौचालय नहुँदा महिनावारी भएका छात्राहरु समस्यामा पर्ने गरेका छन् । शौचालय नहुँदा महिनावारी भएको समयमा आफुलाई निक्कै समस्या भएको कक्षा १० मा अध्ययनरत तुल्छिकुमारी भाट बताउँछिन् ।

कोर्ष पूरा हुन गाह्रो
जिल्ला शिक्षा कार्यालयले हरेक पटक गर्ने गोस्ठी र सेमिनारहरुमा शैशिक उपलब्धी बढाउने बताउने गरेको छ । तर यहाँको विद्यालयमा भने शैक्षिक सत्र सकिनै लाग्दा पनि आधा पढाई सकिउको छैन ।

व्यवस्थापनले भने विद्यालयको पछिल्लो अवस्था र शौचालय नभएको गुनासो गर्दैमा समय वित्ने गरेको देखिएको छ । ‘हामीले विद्यालयको अवस्थाको बारे पटकपटक जिल्ला शिक्षा कार्यालयलाई सुनाएका छौं’ प्रअ खतिवडा भन्छन्, ‘यो समस्याको समाधानको पहल गर्दा पनि सुनवाई भएको छैन ।’